In dit essay zal ik Waarderend Onderzoeken 1 beschrijven en de drie belangrijkste achterliggende principes bespreken. Waarderend Onderzoeken is in Amerika ontstaan door David Cooperrider, onder de naam Appreciative Inquiry2. Deze veranderingsmethodiek bekijkt en onderzoekt de wereld vanuit een positieve benaderingswijze, waarbij de focus op hetgeen wat wel werkt gelegd wordt.
Wegens het grote succes van deze methode werd de methode al snel in veel verschillende organisaties gebruikt. Dit werd dan ook al snel in Amerika door kerkelijke leiders gedaan. Zo werd WO in allerlei kerkelijke veranderingsprocessen ingezet. Al snel ontstonden er een tal van Engelstalige publicaties rondom de ervaringen van WO in de kerk. In Nederland deed zich hetzelfde voor.
Vanwege de ruime belangstelling voor Waarderend Organiseren zowel in en buiten de kerkelijke gemeente is het van belang om de achterliggende waarden van de methode nader te beschouwen. Daarbij zal ik mij beperken tot de drie belangrijkste invloeden in WO, namelijk: humanisme, participatie en sociaal constructionisme. Met humanisme bedoel ik de levensbeschouwing waarin de mens centraal staat en hij/zij in staat is om zichzelf en de wereld te verbeteren. Met participatie bedoel ik actieve deelname (in het proces). Met sociaal constructionisme bedoel ik de filosofische stroming die ervan uitgaat dat er geen objectieve werkelijkheid bestaat, omdat al onze waarnemingen gekleurd zijn door bijvoorbeeld onze eigen beelden, ervaringen, verleden, context en mensbeeld.
Het onderzoek naar WO is geschreven voor kerkelijk werkers die meer inzicht willen verkrijgen in WO en haar achterliggende principes. Het onderzoek heeft vier doelstellingen, namelijk WO; objectief beschouwen, ten tweede WO vanuit verschillende disciplines te interpreteren, ten derde WO theologisch normeren en tot slot pragmatisch waarde toe te kennen. Gezien de omvang van dit essay is het onmogelijk om elk van deze stappen bij elke deel te beschrijven, daarom zal ik vanuit het gemaakte proces van observeren, interpreteren, normeren en toepassen regelmatig meteen conclusies moeten trekken in dit verslag.
De hoofdvraag van mijn onderzoek luidt: is WO een verantwoorde methode die in kerken gebruikt kan worden? Om deze vraag te beantwoordden zal ik in het eerste deel van dit essay Waarderend Onderzoeken en haar werkwijze beschrijven. In het tweede deel de invloed van het humanisme in Waarderend Onderzoeken bespreken en wegen. Dit zal ik doen door in te gaan op het algemeen humanistisch en een christelijk mensbeeld vanuit verschillende disciplines. In het derde hoofdstuk zal ik het participerend karakter van het veranderingsproces bespreken. Dit zal ik doen door eerst de pragmatische, psychologische en tenslotte theologische belangen van dit principe te bespreken. In het vierde deel zal ik de sociale constructie beschrijven en de belangen vanuit psychologisch, historisch en pragmatisch oogpunt. Ten slotte zal ik in de conclusie uit de opgedane gegevens conclusies trekken.
Lees of download hier het volledige artikel: